LỊCH SỬ
PHÁT TRIỂN
CỦA HỘI KHOA HỌC KINH TẾ VIỆT NAM
Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam ra đời năm
1974. Do yêu cầu hoạt
động đối ngoại trên trường quốc tế, Việt Nam cần tham gia vào
các hoạt động của các tổ chức quốc tế. Hội Khoa học Kinh tế Quốc tế
(IEA) là một tổ chức tạo điều kiện để
các nhà kinh tế
quốc tế giao lưu, trao đổi kiến thức và kinh nghiệm. Để chuẩn bị
cho việc tham gia các diễn đàn kinh tế quốc tế và gia nhập IEA,
năm 1974 các nhà kinh tế thuộc một số cơ quan nghiên cứu, giảng
dạy và quản lý kinh tế như Viện Kinh tế, Trường đại học Kinh
tế - Kế hoạch, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã họp và tuyên bố
thành lập Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam. Hội đã được Ban bí thư
Trung ương Đảng quyết định cho
phép thành lập năm 1974 và được Hội
đồng Chính phủ ra quyết định cho
phép hoạt động năm 1975. Chủ tịch Hội là GS. Trần Phương,
khi đó là Viện trưởng Viện Kinh tế.
Từ khi thành lập đến Đại hội lần thứ hai
(1990), Hội lấy hoạt động đối ngoại
là hướng hoạt động chủ yếu.
Hội tham gia các hội nghị, hội thảo của IEA và gia nhập Hội Kinh
tế của các nước thế giới thứ ba. Hoạt động học thuật ở trong nước
chủ yếu dựa vào hai cơ sở: Viện Kinh tế học và Trường đại học Kinh
tế - Kế hoạch. Cơ sở tổ chức của Hội
còn yếu và lỏng lẻo.
Năm 1990, Đại hội lần thứ hai của Hội đã mở
ra một giai đoạn mới trong sự phát triển của Hội. Hội chuyển hướng
hoạt động - đẩy mạnh hoạt động ở trong nước và phát triển tổ chức
của Hội. Trong một thời gian ngắn, tổ chức của Hội đã mở rộng quy
mô: Hội Khoa học Kinh tế Trường đại học Kinh tế Quốc
dân và Hội
Khoa học Kinh tế và Quản lý Thành phố Hồ Chí Minh thành lập trước
Đại hội II đã gia nhập Hội. Ba hội khoa học kinh tế ngành được
thành lập: Hội Khoa học Kinh tế Năng lượng, Hội Khoa học
Kinh tế Cơ khí và Hội Khoa học Kinh tế Nông
Lâm nghiệp. Tổ chức
Hội cũng được hình thành ở các tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, Quảng
Ngãi, Sơn La, thành phố Nam Định, một số trường đại học và viện
nghiên cứu. Các tổ chức của Hội đã cố
gắng tìm kiếm nguồn lực, thực hiện được nhiều hoạt động phong
phú và đa dạng. Một số đơn vị nghiên cứu,
đào tạo và tư vấn khoa học
của các nhà kinh tế tự nguyện tập hợp nhau lại đã được Hội hỗ
trợ thành lập và bảo trợ về mặt
khoa học. Cho đến trước
Đại hội III của Hội, Trung ương Hội đã thành lập được một trường
đại học (Đại học Quản lý và Kinh doanh Hà Nội), một
tòa soạn báo
(Thời báo Kinh tế Việt Nam), 18 trung tâm nghiên cứu,
đào tạo, tư
vấn khoa học. Khoảng 1000 nhà khoa học đã đươc thu hút
vào hoạt
động của các tổ chức đó. 20 chi hội với 500 hội
viên đã được thành
lập tại các cơ sở đó.
Hội có những hoạt động trong
các lĩnh vực:
- Nghiên cứu khoa học, tư vấn và giám định.
- Phổ biến kiến thức và
đào tạo.
- Báo chí và xuất bản.
- Đối ngoại.
Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ III của
Hội họp tháng 6/2001 tại Hà Nội. Đại hội khẳng định những hướng
hoạt động chính của Hội, mở rộng và phát triển
các hoạt động
nghiên cứu, triển khai, tư vấn, phản biện, phổ biến kiến thức sao
cho thực sự có ích đối với xã hội, đúng luật
pháp và hỗ trợ có hiệu quả cho việc nâng cao kiến thức và
góp phần cải thiện đời
sống của các hội viên. (xem Nghị
quyết của Ban chấp hành Trung ương Hội KHKTVN nhiệm kỳ 3).
Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương
Hội gồm 36 ủy viên, Ban Thường vụ gồm 11 người. (xem mục Cơ cấu tổ chức của Hội)
Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ IV của
Hội họp tháng 12/2006 tại Hà Nội. Tham dự
Đại hội có 150 đại biểu. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương
Hội gồm 35 ủy viên.
Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ V của
Hội họp tháng 12/2012 tại Hà Nội. Tham dự
Đại hội có 100 đại biểu. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương
Hội gồm 51 ủy viên.
Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ VI của
Hội họp tháng 4/2021 tại Hà Nội. Tham dự
Đại hội có 100 đại biểu. Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương
Hội gồm 51 ủy viên. GS. Trần Phương - người
sáng lập và là Chủ tịch Hội trong hơn 45 năm qua - được Đại hội
tôn vinh là Chủ tịch danh dự của Hội. GS.TSKH Nguyễn Quang Thái
được bầu làm Chủ tịch Hội.
Hiện nay, Hội có khoảng 2000 hội
viên sinh
hoạt trong 12 phân hội (các hội ngành và tỉnh thành), 26 chi hội.
Có 17 đơn vị khoa học trực thuộc Trung ương Hội đang hoạt động
(trong đó có 1 trường đại học, 1 tòa soạn báo và 18 viện, trung
tâm nghiên cứu, đào tạo, tư vấn và triển khai).
Hội là thành viên của Liên hiệp
các Hội Khoa
học và Kỹ thuật Việt Nam, Hội Khoa học Kinh tế Quốc tế
(IEA), Liên hiệp các hội kinh tế các nước ASEAN (FAEA).
|